BrettspielWelt

Caylus - Handleiding

Spelvoorbereiding

Met /join kunnen 2-5 spelers in het spel stappen. Met /start begint het spel. In plaats hiervan kun je ook de Spel tool gebruiken!

Het spel

Caylus is een strategisch bordspel met omvangrijke regels. Hier wordt alleen een korte handleiding gegeven voor de online versie. Deze handleiding is zeker niet volledig, maar moet de interface vooral verduidelijken. Op de site van de uitgever kun je de originele regels vinden. Op de site van De Lage Landen staat een volledige handleiding voor Caylus op BSW en een overzicht van alle gebouwen.

De spelers strijden als bouwmeester van de Koning om de meeste prestigepunten. Deze krijgen ze vooral door het uitbouwen van het kasteel en de aangrenzende stad.

Het speelbord

1. Kasteel
2. Torens
3. Spelersoverzicht
4. Brug
5. Gebouwen in de stad
6. Baljuw en provoost

Op het speelbord zie je een weg die vanaf het kasteel (1) langs de speciale gebouwen loopt, over de brug (4) gaat en langs de neutrale rode gebouwen verder loopt naar beneden. Boven de speciale gebouwen zijn de bouwplaatsen voor de drie onderdelen van het kasteel. Als je met de muis over deze bouwplaatsen gaat zie je de wijze waarop elk deel gescoord wordt na de betreffende ronde.

Rechtsboven in de hoek wordt de status van alle spelers (3) getoond. De getallen op de achtergrond van het vak tonen de huidige speelvolgorde. Daarnaast worden de grondstoffen, het aantal denarius en de hoeveelheid (nog) beschikbare werkers getoond.

Rechts in de rivier zie je de stapels met de gebouwen: hout, steen en prestigegebouwen. Als je met de muis hierover beweegt zie je rechtsonder daarvan de bouwkosten van een woning. Als je op één van de drie stapels klikt worden alle nog beschikbare gebouwen van deze soort getoond. Ga je dan met de muis over een van deze gebouwen heen dan wordt deze groter getoond.

Klik je helemaal rechts op het wapenschild dan wordt de tabel met gunsten getoond. Daar kun je zien welke speler hoever is op welke rij. In het spelersoverzicht zie je een verkleinde weergave hiervan bij elke speler.

Spelverloop

Caylus wordt gespeeld over meerdere ronden. Elke ronde bestaat uit een zevental fasen:

Fase 1: Inkomsten

Alle spelers krijgen 2 denarius. Daarnaast krijg je nog 1 denarius per woning (groene achtergrond), 1 denarius als je een bibliotheek hebt en 2 denarius als je een hotel hebt.

Fase 2: Werkers plaatsen

Om beurten plaatsen de spelers één van hun 6 werkers (in een gebouw of een kasteel) of passen. Het plaatsen van een werker doe je door op het gewenste gebouw te klikken of op het kasteel. Het plaatsen van een werker kost in eerste instantie 1 denarius. Om te passen klik je op de brug waarna één van je werkers op het laagst genummerde veld onder de brug wordt gezet. De eerste speler die past krijgt 1 denarius. Hierna mag je geen andere werkers meer plaatsen. Het passen verhoogt de kosten voor het plaatsen van werkers door de andere spelers. In de meeste gevallen kost dit namelijk een aantal denarius gelijk aan het laagste vrije veld onder de brug (als er 2 spelers gepast hebben dus 3 denarius). Op je eigen gebouwen kun je altijd voor 1 denarius plaatsen.

Fase 3: Activeren van speciale gebouwen

Gebouwen worden altijd op de volgorde geactiveerd waarin ze langs de weg staan vanaf het kasteel gezien. De functie van elk gebouw treedt in werking voor de speler die daar zijn werker op heeft staan. Sommige functies worden automatisch uitgevoerd (handelspost, stallen en herberg), voor anderen moet de speler een actie uitvoeren.

In het venster bij het toernooiveld kun je ervoor kiezen om geen toernooi uit te voeren door in het venster op het rode kruis te klikken. Klik je in het venster dan worden de kosten (1 doek en 1 denarius) van je voorraad afgetrokken en krijg je de tabel te zien waarin je een gunst kunt uitkiezen.

Fase 4: De provoost verplaatsen

De spelers mogen nu om beurten de provoost al dan niet verplaatsen. Let op! De volgorde is dezelfde als waarin de spelers gepast hebben in fase 2. Elke speler kan de provoost tot 3 plaatsen vooruit of achteruit verplaatsen. Dit kost tot 1 denarius per stap. De plaats van de provoost geeft aan welk gebouwen op de weg worden geactiveerd in de volgende fase. Klik op de plaats waar je de provoost wilt hebben om deze te verplaatsen. De afbeelding van de provoost "kleeft" aan je muis, klik opde plek waar je deze wilt hebben.

Fase 5: Activeren van overige gebouwen

De gebouwen vanaf de brug worden op de volgorde geactiveerd waarin ze langs de weg staan tot en met het gebouw waarop de provoost staat. Gebouwen verderop de weg worden dus niet geactiveerd (de kosten voor het plaatsen van de werkers krijg je niet terug, de eigenaren behouden wel de eventueel ontvangen prestigepunten). De functie van elk gebouw treedt in werking voor de speler die daar zijn werker op heeft staan. Het activeren is alleen verplicht voor productiegebouwen.

Als in de afbeelding de provoost blijft staan dan krijgt de rode speler niets, aangezien beide gewbouwen waar hij een werker heeft staan verder op de weg staan dan de provoost.

Fase 6: Uitbouwen van het kasteel

In deze fase bouwen de spelers die eerder een werker op een kasteelveld hebben geplaatst aan het kasteel. Het bouwen gebeurt in de volgorde waarin spelers een werker op het kasteel hebben geplaatst.

Elke speler geeft aan hoeveel bouwplaatsen hij wil bebouwen door telkens een serie van 3 verschillende grondstoffen af te geven waarvan er 1 voedsel (roze) moet zijn. Om te bouwen klik je eerst in het venster dat getoond wordt. Klik daarna in het groene venstertje op 2 verschillende grondstoffen. Klik vervolgens op het groene pijltje om te bevestigen. Herhaal dit als je meerdere bouwplaatsen te bebouwen. Als je niet wilt of kunt bouwen klik je op het rode kruisje klikken.

Aan het eind van de fase wordt bekeken welke speler het meest gebouwd heeft (kan in meerdere delen zijn). Deze krijgt dan direct een Koninklijke gunst. Bij gelijke stand wordt gekeken welke speler het eerst een werker heeft geplaatst op de kasteelvelden.

Fase 7: Baljuw verplaatsen en eventueel scoren van het kasteel

Nu wordt de baljuw verplaatst over weg. Hij loopt altijd van het kasteel af. Hij loopt 1 stap als de provoost op dezelfde plaats of dichter bij het kasteel staat en hij loopt 2 stappen als de provoost voor hem uit loopt. Hierna wordt de provoost altijd op de plaats gezet waar de baljuw staat. Op het speelveld staan op 3 plaatsen langs de weg markeringen geplaatst voor het scoren (4 plaatsen voor de goudmijn voor de kerkers, 2 plaatsen na de goudmijn voor de muren en 8 plaatsen na de goudmijn voor de torens). Zodra de baljuw op deze plaats staat (of 1 verder) dan wordt het betreffende deel van het kasteel gescoord. Zodra aan het einde van een ronde een deel van het kasteel is volgebouwd wordt er al eerder gescoord. Elk deel wordt maximaal één keer in het spel gescoord.

Speleinde

Het spel eindigt nadat de torens in het kasteel gescoord zijn. Dit kan dus doordat dit deel volgebouwd is of omdat de baljuw het derde markeerpunt bereikt heeft.

De spelers ontvangen dan nog de volgende prestigepunten:

• 3 prestigepunten per goudstuk
• 1 prestigepunt per 3 grondstoffen (behalve goud)
• 1 prestigepunt per 4 denarius

Extra tips

Keuzevenster

Tijdens het spel kunnen dialoogvensters met de rechter muisknop worden verplaatst om beter te zien wat er onder dat venster zich ook alweer bevond. Door op de rode X te klikken kun je een actie laten vervallen of beëindigen.

In het bouwvenster klik je eerst op de gele pijl om te zien welke gebouwen van deze soort gebouwd kunnen worden. Klik op het gewenste gebouw en de lijst met gebouwen verdwijnt. Nu zie je welk gebouw je hebt gekozen. Wil je een andere kiezen, klik dan weer op de gele pijl. Als je het gewenste gebouw in het venster ziet staan bevestig je het bouwen door op de groene pijl te klikken. Het gebouw wordt nu automatisch op het eerste vrije veld geplaatst.

Koninklijke gunsten

Er zijn 4 manieren om Koninklijke gunsten te ontvangen, namelijk op het toernooiveld, bij het bouwen van sommige gebouwen (standbeeld, theater, universiteit, monument en kerk), als je de meeste bouwplaatsen in het kasteel bebouwd in een ronden en bij het scoren van een deel van het kasteel. Het verkrijgen van een gunst gebeurt op een scoretabel die uit 4 rijen bestaat: prestigepunten, denarius, grondstoffen en gebouwen. Alle spelers beginnen op elke rij vooraan. Telkens als je een Koninklijke gunst krijgt klik je op de gunst die je wilt ontvangen. Je markeersteen wordt dan op die rij één vakje naar rechts verplaatst. Je hoeft niet te kiezen voor de hoogst mogelijke gunst op een rij (klik dan op een lagere gunst en je markeersteen wordt alsnog verplaatst). Dit is ook het geval als de markeersteen al op de gunst helemaal rechts staat (de markeersteen wordt niet verder verschoven.

Als je in één fase meerdere gunsten krijgt kan je van elke rij maar 1 gunst kiezen. Het maximaal aantal gunsten in een fase is dus 4. Heb je meer gunsten in deze fase dan vervallen die. Het is wel mogelijk om dezelfde gunst in fase 3 (toernooiplaats), fase 5 (bouwen van gebouwen) en/of in fase 7 (kasteel uitbouwen) te verkrijgen.

Als er in het kasteel aan de kerkers wordt gebouwd kan je alleen de eerste twee gunsten verkrijgen. Wordt er aan de muren gebouwd dan kan je ook de derde en vierde gunst krijgen. De vijfde gunst is pas beschikbaar als er aan de torens wordt gebouwd.

Gebruik van gebouwen

Je moet goed letten op de volgorde waarin gebouwen geactiveerd worden. ZSo is het bijvoorbeeld zinloos om een werker op het toernooiveld te zetten als je geen doek (blauw) hebt (tenzij je deze wilt blokkeren voor andere spelers). Zelfs als je een werker op een boerderij hebt staan wordt deze pas na het toernooiveld geactiveerd. Anderzijds kun je al wel een werker in het kasteel plaatsen en de benodigde grondstoffen die je hiervoor langs de weg verzamelt incalculeren. Maar hou dan uiteraard wel de provoost in het oog, aangezien alleen maar gebouwen tot en met de plek waar de provoost staat geactiveerd worden. Je medespelers zullen uiteraard proberen je zoveel mogelijk tegen te werken.

Regels voor het spel met 2 spelers

De regels voor een spel met 2 spelers zijn hetzelfde als hierboven met de volgende uitzonderingen:

• beide spelers starten met 5 denarius
• de speelvolgorde van de spelers wisselt elke ronde om. De stallen worden hierdoor niet gebruikt
• als een speler past moet de andere speler 3 denarius betalen in plaats van 2 om zijn werkers te activeren. Het plaatsen op je eigen gebouw kost nog steeds 1 denarius en de herberg behoudt ook zijn functie.