Fanshop
StoneAge (Stenen Tijdperk) - Handleiding
Spelvoorbereiding
Met /join kunnen 2-4 spelers in het spel stappen. Met /start begint het spel. In plaats hiervan kun je ook de Spel tool gebruiken!
Het spel
De afbeeldingen in deze handleiding zijn in het Duits. Online kan het gehele spel ook in het Nederlands worden gespeeld!
StoneAge is een ontwikkelingsspel dat plaats vindt in het stenen tijdperk en bevat vele mogelijkheden en tactieken om het doel te bereiken. Of je nu je punten met gebouwen of beschavingskaarten behaalt, in beide gevallen moet je niet vergeten je mensen met genoeg voedsel te verzorgen, anders dreig je weer punten te verliezen.
Deze handleiding is zeker niet volledig, maar moet de interface vooral verduidelijken. De originele (Duitstalige) regels kunnen als pdf-bestand gedownload worden van de website van de uitgever.
Het Speelbord
- Spelersoverzicht
- Grondstofveld jacht (voedsel)
- Grondstofveld bos (hout)
- Grondstofveld leemgroeve (klei)
- Grondstofveld steengroeve (steen)
- Grondstofveld rivier (goud)
- Dorpsveld werktuigmaker (werktuigen)
- Dorpsveld hut (nakomelingen)
- Dorpsveld akker (voedsel)
- Statusaanduiding (wie moet welke actie uitvoeren?)
- Gebouwkaarten
- Beschavingskaarten
In het spelersoverzicht staat onder de naam van de speler de grondstoffen die hij heeft (hout, klei, steen, goud).
Aan de linker kant worden de werktuigen getoond. Verbruikte werktuigen worden in rood weergegeven.
In het midden op het houten wiel zie je de huidige puntenstand (exclusief beschavingskaarten!), daaronder staat het aantal akkers. Aan de rechter kant staat onder de hut het aantal personen aangegeven met daaronder in de groene cirkel de huidige voorraad voedsel.
Als je de muis beweegt over je eigen speleroverzicht krijg je een overzicht van de beschavingskaarten die je hebt verzameld. Links zie je de culturele symbolen, rechts de symbolen voor boeren, sjamanen, huttenbouwers en werktuigmakers (van boven naar beneden). Je ziet alleen je eigen kaarten.
Spelverloop
Elke ronde verloopt in drie fases:
- Personen plaatsen
- Personen laten werken
- Personen verzorgen
Fase 1: Personen plaatsen
In het begin van het spel heeft elke speler 5 personen tot zijn beschikking die hij kan verdelen over de cirkels op het speelbord. De startspeler begint en zet één of meerdere personen op
Voor het plaatsen van personen geldt de volgende regels:
Op de grondstofvelden (jacht, bos, leemgroeve, steengroeve, rivier) kunnen in totaal maximaal zeven personen worden geplaatst. Uitzondering is de jacht, hier is het aantal personen dat geplaatst mag worden onbeperkt! Als je in een vorige beurt al personen op een veld hebt geplaatst, mag je daar niet nog een keer plaatsen. Indien er met 3 spelers wordt gespeeld mogen op alle grondstofvelden (behalve de jacht) slechts personen van maximaal 2 spelers staan. Indien er met 2 spelers wordt gespeeld, mogen er maar personen van 1 speler staan.
Op de akker en de werktuigmaker mag in totaal maar één persoon worden geplaatst. Op de hut moeten twee personen tegelijkertijd van dezelfde speler worden gezet. Deze velden kunnen dus elke ronde door maar één van de spelers worden gebruikt. Indien er met 2 of 3 spelers wordt gespeeld mogen slechts twee van deze drie velden worden bezet in een ronde.
Beschavingskaarten en gebouwkaarten kunnen telkens maximaal door één persoon worden bezet.
Fase 2: Personen laten werken
Nadat alle personen geplaatst zijn moet de startspeler zijn personen laten werken. Om dit te doen klik je op de gewenste personen of groep. De volgorde waarin je de personen laat werken is volledig naar eigen inzicht.
Akker: de voedselopbrengst in elke ronde wordt met één verhoogd (zie fase 3).
Werktuigmaker: je ontvangt één werktuig. De eerste drie keren krijg je een werktuig met een waarde van 1. De vierde tot zesde keer worden je werktuigen met een waarde van 1 vervangen door werktuigen met een waarde van 2. Vervolgens worden deze vervangen door werktuigen met een waarde van 3 en ten slotte door werktuigen met een waarde van 4. Op deze manier kun je maximaal drie werktuigen hebben met een waarde van 4 (uitzondering: eenmalige werktuigen door beschavingskaarten). De werktuigen kun je inzetten om effectiever grondstoffen binnen te halen (zie grondstofvelden).
Hut: De beide personen in de hut zorgen voor nakomelingen: de speler heeft vanaf de volgende ronde een persoon extra om in te zetten. Je kunt over maximaal tien personen beschikken.
Bij alle grondstofvelden dobbel je met net zoveel dobbelstenen als dat je er personen hebt geplaatst. Het totale aantal ogen wordt vervolgens gedeeld door de waarde van de betreffende grondstof: voedsel (2), hout (3), klei (4), steen (5) en goud (6). Als rood bijvoorbeeld met 3 dobbelstenen in totaal 13 gooit, krijgt hij daarvoor 13 / 4 = 3 klei.
Als je al in het bezit bent van één of meer werktuigen dan kun je deze inzetten om een hogere opbrengst binnen te halen. Je kunt deze naar eigen inzicht inzetten om het totale aantal ogen te verhogen met de waarde van de betreffende werktuigen. De waarde van elke kaart wordt daarbij volledig gebruikt en deze kan in deze ronde niet nogmaals worden ingezet.
In het voorbeeld heeft de rode speler al eerder een werktuig met een waarde van 2 gebruikt. Hij kan nu echter het gegooide aantal ogen van 13 verhogen met de resterende werktuigen om op 16 te komen, waarmee hij 4 klei binnen krijgt in plaats van 3. Om dit te doen klik je gewoon op de betreffende werktuigen en daarna op OK. Als je geen werktuigen wilt inzetten klik je gewoon op OK zonder eerst werktuigen te selecteren. De getallen onderin tonen het totaal aantal ogen en de waarde van de grondstof. Het grote getal rechts geeft aan hoeveel grondstoffen je nu binnen krijgt, het kleine getal toont de restwaarde van het aantal gegooide ogen.
Alle gebouwkaarten worden in het begin van het spel verdeeld over vier stapels van zeven kaarten. Er worden echter net zoveel stapels in het spel gebruikt als dat er spelers mee spelen. Onder op de kaarten wordt telkens aangegeven wat er nodig is om deze gebouwen te bouwen. Linksboven staat het aantal punten dat deze gebouwen opbrengen. Het getal rechtsboven geeft aan hoeveel kaarten er nog op deze stapel liggen. De gebouwkaarten worden in de bijlage nog uitgebreider beschreven.
Als je een persoon hebt staan op een gebouw, dan mag je deze bouwen als je de bijbehorende grondstoffen hiervoor kunt inzetten.
Om dit te doen klik je op de grondstoffen die je wilt inzetten en bevestig je je keuze door op OK te klikken. Als je per ongeluk te veel of de verkeerde grondstoffen hebt gekozen dan kun je op de ingezette grondstoffen klikken om deze weer terug te leggen. Als je het gebouw niet wilt bouwen kies je geen grondstoffen uit en klik je op het houten rad. Als je niet genoeg grondstoffen hebt wordt de actie automatisch overgeslagen.
In het spel zitten 36 beschavingskaarten. Als je een persoon hebt geplaatst op één van de vier open liggende beschavingskaarten, dan mag je deze kaart nemen en uitvoeren als je het bijbehorende aantal grondstoffen af geeft. De prijs voor elke kaart is afhankelijk van de plek waar deze ligt: de meest rechter kaart kost één (willekeurige) grondstof (geen voedsel!), de kaart daar links naast kost twee grondstoffen, de volgende drie en de laatste vier.
De afbeeldingen op de kaarten zijn in twee delen verdeeld: het bovenste deel geeft aan welk voordeel deze kaart (direct) oplevert, het onderste deel is belangrijk voor de eindtelling (zie eindtelling en de bijlage.)
Om een kaart te nemen klik je in het venster op de grondstoffen die je wilt inzetten en bevestig je je keuze met OK. Als je de kaart niet wilt hebben klik je op het houten rad met een kruis er doorheen.
Aan het eind van elke ronde worden de lege velden opgevuld, waarbij eerst de overgebleven kaarten van links naar rechts worden verplaatst. Daarna worden er nieuwe kaarten gelegd op de overgebleven plekken.
Fase 3: Personen verzorgen
Nu moeten alle personen nog verzorgd worden met voedsel. Daarvoor wordt eerst je voorraad voedsel aangevuld met het aantal akkers dat je hebt. Vervolgens wordt er vanuit je voorraad voor elke persoon die je hebt één stuk voedsel verwijderd. Als je niet genoeg voedsel op voorraad hebt, wordt eerst je volledige voorraad verbruikt. Daarna heb je de mogelijkheid om het tekort aan te vullen door het inzetten van andere grondstoffen. Om dit te doen klik je in het venster de gewenste grondstoffen die je wilt inzetten en daarna op OK. Elke grondstof kan één stuk voedsel vervangen, ongeacht zijn waarde! Heb je geen grondstoffen of wil je deze niet inzetten dan verlies je tien punten. Je totaal aantal punten kan ook negatief zijn.
Daarna wisselt de startspeler en begint een nieuwe ronde met fase 1.
Speleinde
Het spel eindigt wanneer of één van de stapels met gebouwenkaarten leeg is (de lopende ronde wordt nog uitgespeeld) of wanneer aan het eind van een ronde er onvoldoende beschavingskaarten aanwezig zijn om alle vier de plekken op te vullen. Hierna volgt de eindtelling.
Eindtelling
Nu worden de beschavingskaarten gewaardeerd. Het aantal verschillende "groene" beschavingskaarten met culturele symbolen worden met zichzelf vermenigvuldigd. Heb je bijvoorbeeld 5 verschillende culturele symbolen verzameld dan krijg je hiervoor 5 x 5 = 25 punten. Als je twee symbolen dubbel hebt dan heb je dus nog een keer 2 verschillende symbolen en dat levert dan weer 2 x 2 = 4 punten op.
Voor de bruine beschavingskaarten geldt dat het aantal wordt vermenigvuldigd met de daarbij behorende factor:
- het aantal boeren wordt vermenigvuldigd met het aantal akkers
- het aantal werktuigmakers wordt vermenigvuldigd met het aantal werktuigen
- het aantal huttenbouwers wordt vermenigvuldigd met het aantal gebouwen dat je hebt gebouwd
- het aantal sjamanen wordt vermenigvuldigd met het aantal personen
Daarnaast levert nog elke grondstof die je bezit één punt op.
Wie hierna de meeste punten heeft wint het spel. Bij een gelijke stand bepaalt het totaal aan akkers, werktuigen en personen de winnaar.
Als we als voorbeeld berekening de beschavingskaarten van Ungeheuer nemen:
Zes verschillende culturele symbolen (Astronomie, Keramiek, Transport, Geneeskunde, Muziek, Weven) levert dit 6 x 6 = 36 punten op. Keramiek en Weven zijn dubbel, dus leveren deze ook nog 2 x 2 = 4 punten op.
Rechts zie je dan het aantal boeren dat wordt vermenigvuldigd met het aantal akkers (1 x 6 = 6). Daaronder vijf sjamanen en die worden vermenigvuldigd met het aantal (zeven) personen (5 x 7 = 35).
Dan volgen de vijf huttenbouwers met vijf gebouwde gebouwen (5 x 5 = 25) en ten slotte de twee werktuigmakers met vier werktuigen (2 x 4 = 8).