Fanshop
Go - Handleiding
Spelvoorbereiding
Met /join kunnen 2 spelers in het spel stappen. Met /start begint het spel. In plaats hiervan kun je ook de Spel tool gebruiken!
Het spel
De afbeeldingen in deze handleiding zijn in het Duits. Online kan het gehele spel ook in het Nederlands worden gespeeld!
Het doel van het spel is om met je stenen meer gebied (vrije kruispunten) te omsluiten dan de tegenstander.
Het speelbord
Links van het Go-bord, bevinden zich de speelinstellingen. Bovenaan worden de spelernamen en het aantal geslagen stenen aangegeven. De knoppen "Bespreek", "Coordinaten", en "Openen", worden uitsluitend voor de leer-modus gebruikt.
Boven deze leer-knoppen, worden de verschillende gekozen opties weergegeven (zie onderdeel spel-opties).
De onderste knoppen zijn van belang op het einde van het spel en worden hieronder verder besproken.
Spelverloop
Zetten van een steen
De spelers zetten afwisselend een steen van hun kleur, op een vrij kruispunt naar keuze (met als uitzonderingen een zelfmoord-zet en de Ko-regel. Deze uitzonderingen worden verder in de tekst besproken).
Vrijheden van stenen
De kruispunten horizontaal en verticaal grenzend aan een steen noemt men vrijheden.
Wanneer meerdere stenen van dezelfde kleur horizontaal of verticaal aan elkaar grenzen, noemt men dit een groep (bv. A-B en C-D-E). Deze groep heeft aan zijn buitenranden ook een aantal vrijheden.
Het wegnemen ("slaan") van stenen
Worden alle vrijheden van een steen of groep stenen door de tegenstander bezet, dan wordt de omsloten steen of groep van het bord genomen. Heeft de bedreigde groep nog juist één vrijheid, dan zeggen we dat die groep in Atari staat (aangevallen is).
Deze positie onstaat als wit de aangegeven kruispunten bezet.
Zelfmoord
Het is verboden een steen zo neer te zetten, dat de steen (of groep) na de zet geen vrijheden meer heeft. Tenzij daarbij andere stenen van de tegenpartij worden geslagen, waardoor de groep na de zet dus weer minstens 1 vrijheid heeft. Zwart mag hier dus niet zetten op de kruispunten gemarkeerd met een X.
Vraag: Mag wit op het aangegeven veld in het midden zetten?
Ja, want door deze zet worden eerst de 8 zwarte stenen geslagen. Daarna zijn alle kruispunten rondom de gezette witte steen vrij.
Ko
Wanneer wit met een zet op punt A, één zwarte steen slaat, ontstaat daarbij de spelsituatie Ko. Dit komt omdat de witte steen daarna zelf in Atari staat.
Ko wil zeggen, dat zwart na de witte zet op plaats A, in zijn eerstvolgende beurt NIET mag spelen op plaats B, omdat dit tot een herhaling van de stelling leidt. Zwart mag echter, indien dat nog mogelijk is, in zijn daaropvolgende zet op plaats B spelen. Hierdoor ontstaat op plaats A dan weer een Ko-situatie voor de witte speler. Meer daarover, vind je in de strategische tips.
Passen
Bij Go, is er de mogelijkheid om te verzaken aan je recht op een zet. Een speler kan passen, wanneer hij van mening is dat voor hem geen enkele verdere zet meer winst oplevert.
Speleinde
Als de gebieden volledig afgegrensd zijn en als er geen mogelijkheid is om nog punten te scoren, passen beide spelers.
Nadat beide spelers gepast hebben, duidt de computer de kruispunten aan die volledig door 1 kleur omsloten zijn. Dit zijn de behaalde gebiedspunten.
Nu moeten nog alle gevangen stenen, verwijderd worden door ze aan te klikken op het bord. Stenen zijn gevangen, als niet meer verhinderd kan worden dat ze geslagen worden, als nog verder gespeeld zou worden.
Zijn alle gevangen stenen verwijderd, drukken beide spelers op "Klaar".
Ongedaan maken/Verder spelen
Klik je bij het aanduiden van gevangen stenen, per ongeluk op een verkeerde steen, kan men deze situatie met "Ongedaan maken" rechtzetten. Zijn beide spelers het niet eens over de gevangen stenen, kan een van de spelers op "Verder spelen" klikken. Hierdoor wordt de oorspronkelijke positie opnieuw ingesteld, en kan de betwiste regio verder uitgespeeld worden. De persoon die het eerst gepast had, mag als eerste verder spelen.
Opgeven
In BSW is het mogelijk om de partij op te geven (wel pas na minstens 20 zetten). De tegenstander wint de wedstrijd dan met 20 punten.
Puntentelling
Hierbij worden de gebieden van beide spelers geteld. Voor ieder eigen gebiedspunt (bij de telling door een zwarte of witte stip aangegeven) krijg je 1 punt. Daarbij wordt nog het aantal gevangenen (geslagen stenen) opgeteld. Bovendien krijgt de witte speler nog een aantal punten Komi (voor het spelbegin ingesteld), die het beginvoordeel van de zwarte speler moet compenseren.
In het voorbeeld heeft zwart in het gebied rechtsboven 7 punten. Wit heeft 28 gebiedspunten. Daarbij komen nu nog de 14 gevangen stenen voor wit, en 0 gevangen stenen voor zwart. De kruispunten E4 en F3 zijn neutrale punten, die tot geen van de 2 partijen behoren. De winnaar van de partij haalt het verschil van beide punten als puntenaantal, de verliezer haalt 0 punten.
Opties
boardsize
Dit bepaalt de grootte van het speelbord. Je kan kiezen uit 9x9, 13x13 of 19x19 speelvelden.
De standaard instelling in BSW is 9x9.
time
Begrenst de speeltijd per speler en per spel.
Je kunt waarden tussen 1 minuut en 60 minuten per speler instellen. Eveneens kun je de gewenste waarde met het commando "/option time 12min" instellen. Verloopt de tijd van een speler, dan wordt het spel beëindigd en wint de tegenstander met 20 punten.
Standaard is de tijdsbegrenzing uitgeschakeld.
byoyomi
Wanneer men de optie Byoyomi instelt op X seconden, krijgen de spelers als het ware een minimale bedenktijd, die in werking treedt als de laatste X seconden van de speltijd ingaan bij het spelen met een tijdslimiet (/option time). Wanneer de speler binnen deze tijd een rechtmatige zet doet, verkrijgt hij voor zijn volgende zet weer X seconden op de klok. Verloopt de tijd voordat een rechtmatige zet uitgevoerd wordt, dan is het spel beëindigd en wint de tegenstander met 20 punten.
Byoyomi kan tussen 0 seconden (sudden death) en 60 seconden ingesteld worden. Sudden death houdt dus in dat bij het aflopen van de ingestelde speeltijd het spel direct is afgelopen.
Eveneens kun je de gewenste waarde met het commando "/option byoyomi 15sec" instellen.
Standaard is de optie byoyomi uitgeschakeld.
handicap
In Go kun je ongelijke speelsterkten door middel van een handicap (of voorgift) compenseren. De zwarte speler ontvangt een instelbaar aantal voorgiftstenen, aangegeven door het gewicht van de handicap.
Deze stenen worden door de computer automatisch op het speelbord gezet. Aansluitend mag wit dan het spel beginnen (de eerste steen spelen).
Waarden zijn tussen 0 en 9 instelbaar.
Standaard is deze optie uitgeschakeld.
komi
In een partij zonder handicap begint in principe de zwarte speler. De witte speler krijgt - als compensatie voor het beginvoordeel van zwart - een bepaald aantal punten, die komi genoemd worden. Het verkregen aantal punten wordt aan het eind van het spel verrekend.
Je kunt waarden tussen -6 en 9 punten (voor wit) instellen. Eveneens kun je de gewenste waarde met het commando "/option komi X" instellen.
Op BSW is er standaard een komi van 6 punten ingesteld.
rule
Over de eindtelling van een Go-match, zijn er wereldwijd talrijke varianten in gebruik. In BSW staan 2 van deze systemen ter beschikking: de Chinese en de Japanse telwijze. De Japanse telwijze is standaard ingesteld. Deze is reeds hierboven onder puntentelling beschreven.
Bij de Chinese telwijze worden zowel de ingesloten gebiedspunten als de stenen van de eigen kleur die nog op het bord staan als punten geteld (dus niet de gevangen stenen, die al van het bord verwijderd zijn). Daarnaast krijgt wit nog de handicap bijgeschreven (indien gekozen) en de ingestelde komi wordt verrekend. Let wel op dat er bij deze telling normaal gesproken geen neutrale punten zijn.
Links met verdere informatie
Er is goede leerwebsite voor Go waar je Go stap voor stap kunt leren. Een uitgebreidere, interessante website vind je hier, helaas is deze website op dit moment alleen in het Engels of in het Frans beschikbaar.